מרים סובלת על אדמת גרמניה

אונדזער אומשולדיקער בלוט

תרגום: נאוה ליטבק, בעריכתי

יום ראשון 15/4/46

ריבה’לה היקרה.

ריבה’לה היקרה, כיוון שיש לי עכשיו הזדמנות טובה לשלוח לך מכתב באמצעות חייל ווילנאי, פופקו מהטחנה[?], מילותיי הראשונות הן: מה שלומך ואיך הבריאות של ישראליקל ווולוול? ריבה’לה, אצלנו הכל אותו הדבר. אני נמצאת בקיבוץ “דרור”. אמא שוכבת בבית ההבראה. חנה’לה והירשל נמצאים בדרך אלינו. אנחנו מצפים להם כל יום. הגורל של משפחתנו כבר ידוע לך מזמן, אך אין מה לעשות. לצערנו איננו יכולים להועיל בדבר.

ריבה’לה, אני יכולה להודיע לך שאנחנו נמצאים במחנה שידוע בשם מחנה אונררא באזור האמריקאי בכפר גרמני שספוג בדמֵנו ושמו “לייפהיים”.

בכל אשר אפנה הם עומדים מול עיני כאילו הם עדיין חיים והם צועקים עלי: מה את יושבת כאן על האדמה המקוללת שספוגה בדמנו הנקי, ורק אז אני נזכרת שהם אינם. קולו של יוסף אחי צועק: מרים, אל תשבי פה הרבה זמן ותנקמי כמה שיותר.

הלילה עובר עם כל מיני חלומות והם צועקים אלי: תברחי מכאן כמה שיותר מהר. אל תשבי כאן אף רגע מיותר אחד. אני מתעוררת ואני פורצת בבכי.

טוב שאני כבר יכולה לנסוע באופן לגאלי או בלתי לגאלי. זה לא משנה לי. את אימא החלושה אינני יכולה להשאיר, אז עלתה בראשי תכנית לבקש אותך אם תוכלי לשלוח לפחות בשביל אמא סרטיפיקט ואני כבר אעלה איך שהוא. ובכן, ריבה’לה, אני חושבת שתוכלי לשכנע בוועדת העלייה ואז הכל היה מסתדר על הצד הטוב ביותר. אימא אינה מרגישה טוב ולכן איננה כותבת כמה מילים. היא ביקשה אותי שאכתוב דרישות שלום ונשיקות בשמה.

אני דורשת בשלום כולם ומנשקת את כולם אלף פעם. דרישת שלום גם לפירון. שלום! להתראות בקרוב אתכם ביחד.

מרים אייזנפלד.

מקור

טײַערע ריוועלע. יום ראשון 15/4/46
טײַערע ריוועלע, אזוי ווי איך האׇב איצטער אַ גוטע
געלגגנהײַט צו שיקן דיר אַ בריוו דורך אַ ווילנער
חיל פּופּקאׇ פֿון דעם מיל.
מײַנע ערשטע ווערטער זײַנען וואׇס מאכסטו, וואׇס מאַכט
אין געזונט ישראליקל און וועלוול. ריוועלע, בײַ אונדז
איז אַלץ דאׇס זעלבע. איך געפֿין זיך אין קיבוץ
“זכור” די מאַמע ליגט אין סענאַטאׇריוּם. חנהלע
און הירשלען געפֿינען זיך אויפֿן וועג צו אונדז.
מיר דערוואַרטן זיי אַיעדן טאׇג. דעם גורל פֿון
אונדזער משפּחה איז שוין דיר פֿון לאַנג באַקאַנט
נאׇר ניט צו מאַכן מיר קענען זיך לײַדער גאׇר
ניט העלפן.
ריוועלע, איך קען דיר מודיע זײַן אז מיר געפֿינען
זיך אין אַן אַזוי גערופֿענעם אונרא לאַגע אויף
דער אַמעריקאַנער זאׇנע אין אַ דײַטשיש דאׇרף
אַן אׇנגעזאפּטן מיט אונדזער בלוט וואׇס הייסט
“לײַפהײַם”. וווּ איך שטיי און גיי שטייען אַלע
מיר פֿאַר די אויגן ווי זיי וואׇלטן ערשט לעבעדיק
געווען און שרײַען אויף מיר: וואׇס זיצסטו דאׇ
אויף דער פֿאַרשאׇלטענער ערד וואׇס איז אׇנגעזאַפּט
מיט אונדזער אומשולדיקער בלוט, דאַן ערשט
דערמאׇן איך זיך אַז זיי זײַנען ניטאׇ. מײַן ברודערס
יוספֿס שטים שרײַט מרים זאׇלסט דאׇ ניט זיצן לאַנג
און וואׇס מער נקמה זאׇלסט נעמען. די נאַכט
גייט פֿאַרבײַ מיט פֿאַרשיידענע חלומות און זיי
שרײַען צו מיר: אַנטלויף פֿון דאַנעט וואׇס
גיכער. זיץ ניט קיין איין איבעריקע סעקונדע.
כאַפּ איך זיך אויף און וויין מיך פֿונאַנדער.
גוט איך קען שוין פֿאׇרן לעגאל אׇדער
אומלעגאַל. ס’איז מיר קיין אונטערשייד ניטאׇ.
דער שוואַכער מאַמען קען איך ניט איבערלאׇזן,
בין איך געפֿאַלן אויפֿן פּלאַן, אַז בעטנדיק
דיר וועסט קענען ארויסשיקן לכל הפּחות
כאׇטש פֿאַר די מאַמען אַ סערטיפֿיקאַט און
איך וועל שוין עולה זײַן ווי ניט איז. אַלזאׇ
ריוועלע איך מיין אַז דו וועסט קענען פּועלן
אין ועדת העליה און דאַן וואׇלט געווען
אַלץ אין בעסט אׇרדענונג. די מאַמע שפּירט
זיך ניט געזונט דעריבער שרײַבט זי ניט
אׇן קיין פּאׇר ווערטער ניט. זי האׇט מיר אׇנגעבעטן
איך זאׇל אׇנשרײַבן אין איר נאׇמען פֿאַר אַלעמען
גרוסן און קוזן. איך גריס און קוש אַלעמען
טויזנטער מאׇל. גריס אויך פירונען. שלום! להתראות
בקרוב אתכם ביחד. מרים אײַזנפֿעלד.