ורסס כותב על הדוקטורט ועל שרידי משפחתו

ורסס כותב את המכתב הזה בערב יום כיפור, ומקווה לסיים את הדוקטורט עד חנוכה. אבל ממכתב אחר אנחנו יודעים שהוא המשיך להיגרר עד לפחות הקיץ הבא. נשמע כמו חומר ל-PhD Comics

תרגום: נאוה ליטבק, בעריכתי

ירושלים, 3/10/46

חברֵה יקרים!

ודאי כבר התייאשתם מלראות ממני סימן שאני עדיין חי בעולם ה”יפה”.

למען האמת, כל פעם דחיתי את הכתיבה אליכם בגלל המחשבה שממילא אקפוץ אליכם, אבל אבל זה אפילו לא היה קרוב, או שאצלכם היה צריך להיות מרותקים בבית, או שאצלנו, ולאחר מכן סתם הייתי עסוק מאד. על פי המצב ה”אסטרטגי” הנוכחי אני צופה שבזמן הקרוב אהיה עסוק עוד יותר ממה שהייתי עד כה. למען האמת איני עושה עכשיו דבר. קיבלתי בחיפה חופשה ואני שקוע כל כולי בעבודת הדוקטורט שלי (רבקה, אל תתייאשי ממני עדיין). אם לא יהיו הפרעות בלתי צפויות אני מקווה, בלי נדר, להיחלץ מן העניין בסביבות חנוכה. בינתיים אני עובד די קשה כמו בזמנים הטובים שעברו. אך אל תחשבו שלאחר מכן אוכל ליסוע אליכם חופשי כמו ציפור.

אולי שמעתם מ”העיתונים” ששוב “הכריחו” אותי לקבל פרס (ודי גדול) כדי שאוכל לעסוק בעבודה מדעית גם לאחר שאסיים את הדוקטורט (למשך שנה) כך שמובטל, חס וחלילה, לא אהיה. הלואי שיסתדר לי כך גם עם פרנסה…

ועכשיו לעניינים רציניים: לפני שבוע קיבלתי סוף סוף מכתב מאחי אברֵמקה. הוא כבר משוחרר והוא עושה מאמצים להגיע לפולין. המכתב הסעיר מאד את רוחי. כבר לא ראיתי ממנו אות כתובה זה למעלה משש שנים.

הוא סבל הרבה מאד ומי יודע מתי הוא יחזור להיות כאחד האדם. לפי שעה, מכל משפחתנו, השמיעו קול אחייניתי שנמצאת במחנה פליטים גרמני ודודתי שנמצאת בשוודיה. זה הסך הכל כולו – ואני חושש שהסופי – וכיוון שאני ממהר אני מסיים הפעם ומאחל לכם שנה טובה ושמחה. דרישת שלום חמה ל”מר קניגסברג הצעיר”. תכתבו ואל תניחי לי לבקש הרבה.

מולקה

מקור

ירושלים, 3/10/46
טײַערע חברה!
איר האׇט זיך שוין אַודאי מיאש געווען צו זען אַ סימן
פֿון מיר, אַז איך עקזיסטיר נאׇך אויף דער “שיינער” וועלט.
דעם אמת געזאׇגט, האׇב איך יעדער מאׇל אׇפּגעלייגט דאׇס
שרײַבן צו אײַך, צוליב דער מחשבה אַז ממילא וועל איך
זיך אַראׇפּכאַפּן צו אײַך. אׇבער ס’איז פֿאׇלג מיך אַ גאַנג,
אׇדער בײַ אײַך האׇט מען געמוזט זיצן פֿאַרשפּאַרט אינדערהיים
אׇדער בײַ אונדז, און נאׇכדעם בין איך סתם געווען
שטאַרק פֿאַרנומען, לויט דער איצטיקער “סטראַטעגישער”
לאַגע זע איך אַרויס אַז אין דער נאׇענטער צײַט וועל
איך זײַן פֿאַרנומען נאׇך מער ווי ביז איצט, אייגנטלעך
טו איך איצט גאׇרניט, אין חיפה האׇב איך געקראׇגן
אורלויב און איך בין אינגאַנצן אַרײַנגעטאׇן אין מײַן
דאׇקטאׇר-אַרבעט, (רבקה, זײַ זיך נאׇך פֿון מיר ניט
מיאש). אויב ס’וועלן ניט זײַן קיין אומגעריכטע שטערוגען
האׇף איך, בלי נדר, אַרויסקריכן פֿון דעם ענין אַרום
חנוכה-צײַט, דערווײַל שוויץ איך אונטער גאַנץ פֿעסט
ווי אין די אַמאׇליקע גוטע צײַטן. איר זאׇלט
אׇבער ניט מײנען אַז נאׇכדעם וועל איך קענען פֿאׇרן
צו אײַך פֿראַנק און פֿרײַ. אפֿשר האׇט איר געהערט
“פֿון די גאַזעטן” – אַז מען האׇט מיר ווידער
“געצוואונגען”1 צו קריגן אַ פרס (אַ גאַנץ גרויסער)
-כדי איך זאׇל קענען זיך באַשעפֿטיקן מיט וויסנשאַפֿטלעכער
אַרבעט אויך נאׇכן ענדיקן דעם דאׇקטאׇראַט (במשך
פֿון אַ יאׇר צײַט) – אַזוי אַז אַרבעטסלאׇז וועל איך חלילה
ניט זײַן, הלואי זאׇל איך נאׇר זײַן אַזוי באַזאׇרגט מיט
פּרנסה…
און איצט צו ערנסטערע ענינים: פֿון מײַן ברודער
אברהמקע האׇב איך סוף כל סוף באַקועמן מיט אַ וואׇך
צוריק אַ בריוו, ער איז שוין באַפֿרײַט און באַמיט זיך
אַריבערפֿאׇרן קיין פּוילן. דער בריוו האׇט מיר אינגאַנצן
צעטומלט. איך האׇב שוין פֿון אים ניט געזען קיין
צורת-אות איבער זעקס יאׇר. ער האׇט זיך גאַנץ
גוט אׇנגעליטן און ווער ווייסט ווען וועט ער שוין
ווערן מיט מענטשן גלײַך. פֿון אונדזער גאַנצער
פֿאַמיליע האׇבן זיך דערווײַל אׇפּגערופֿן מײַנע אַ שוועסטערקינד
אין א דײַטשן פּליטים-לאַגער און מײַנע אַ מומע וואׇס
געפֿינט זיך אין שוועדן. דאׇס איז דער גאַנצער סך-הכל
-און כ’האׇב מורא אַז דער ענטגילטיקער2 –
און מחמת איך אײַל מיך – ענדיק איך דאׇס
מאׇל – און ווינטש אײַך אַ גוטן און פֿריילעכן יאׇר.
אַ הערצלעכן גרוס “למר קיניגסברג הצעיר”.
שרײַבט אׇן און לאׇזט זיך ניט בעטן קיין סך.
מולקע