מרים וסוניה על תלאות המסע באוניית המעפילים

תרגום

I

17/4/47

לאהוביי היקרים. ראשית אני יכולה לכתוב לכם שאנחנו, תודה לאל, בריאות. שנשמע מכם בקרוב בשורות טובות. אהוביי היקרים, אני יכולה לכתוב לכם שאנחנו בקפריסין כבר מהאחד באפריל. אנחנו כבר התאקלמנו. אנחנו כבר בשבוע השלישי. אפילו שלחתי לכם כבר כמה מכתבים. היום אני כותבת יותר. היינו חלשות מאד בדרך. היינו בספינה 10 ימים. התיישבנו בספינה בשבת בערב וירדנו ביום שלישי בקפריסין. א חשבתי שאעבור [בשלום] את הנסיעה הזאת, עד כדי כך היא היתה קשה. לא יכולנו לנשום. היה לי כל כך רע והעלו אותי מלמטה לסיפון עם עוד מישהו. לבד לא יכולתי לעשות כלום. הייתי עולה בשעה 6 בבוקר ויורדת ב-8 בערב. אבל לא לכולם הרשו [לעלות]. היתה לי פריבילגיה אצל המדריך. אבל היו לי [עוד] יותר כאבי לב כשנוכחתי שלא יתירו לנו לרדת בדרך הנכונה. תכננו היות בפסח בסדר, אך מה לעשות, לא כך עלה בגורלנו. הגורל שלנו להתענות עוד. מי יודע עד מתי. זאת מחלה שתמשך עוד שנים רבות.

ריבה’לה האהובה והיקרה שלי, אני יכולה לכתוב לך שבינתיים אנחנו לא מקבלות בולים לארצות אחרות.

II

אז אני מבקשת ממך שתכתבי בשמי לחנה’לה ולרייזה-זלדה באפריקה. אני מוסרת להן שאנחנו בריאות, תודה לאל, ואנחנו מתחממות לנו בשמש, אם כי באויר הרענן ואין מה לעשות. פשוט יוצאים מן הדעת. כל יום הוא בשבילי שנה. בינתיים אנחנו נשארות באותו המקום.

בקרוב ישלחו אותנו הלאה. אני מנשקת את ישראליק אלף פעם לפחות מרחוק. לא עלה בגורלי לתת לו את הנשיקות החמות שלי, דרך הפה, אז אני מבקשת אותך להעביר לו [נשיקות] בשמי. דרישת שלום לוֶלפצ’יק.

זה הכל. נקווה שעוד יגיע הזמן שנתראה. אנחנו נסבול עוד קצת ואז יהיה טוב. ממני, קרובתך הטובה שרה אייזנפלד.

[בכתב ידה של מרים]
שלום, וולוול, ריבה’לה וישראליקל האהובים והיקרים. אני יכולה לכתוב לכם שאנחנו נמצאות בקפריסין אחרי דרך קשה וארוכה. קיווינו להיות בחג הפסח אתכם, אך האדם מתכנן ואלוהים צוחק. אני צריכה להתרגל לרעיון שאהיה באי שנה וחצי. אבל אין דבר, צריך לקוות, כי ליהודי אין ברירה אחרת. במה שנוגע אלינו אנחנו בריאות…

מקור

I

17/4/47
צו מײַנע ליבע טײַערע. ערשטן מײַן שרײַבן
קען איך אײַך שרײַבן אַז מיר זײַנען אַ דאַנק גאׇט געזונט. אין גיכן
פֿון אײַך צו הערן גוטס. מײַנע ליבע און טײַערסטע קען איך אײַך
שרײַבן אַז מיר זײַנען שוין אויף ציפֿערן שוין פֿון ערשטן אַפּריל. מיר זײַנען
שוין אײַנגעבירגערט. מיר זײַנען דריטע וואׇך. איך האׇב שוין אַפֿילו עטלעכע
בריוו געשיקט צו אײַך. מיר הײַנט באַשרײַב איך מער. מיר זײַנען געוועזן
שוואַך אין דער וועגינס. מיר זײַנען געוועזן אויף אין שיף 10 טעג
מיר האׇבן געזעצט זיך אויף אין שיף שבת אין אׇוונט און אַראׇפּ דינסטיק
אין ציפֿערן. איך האׇב זיך ניט פֿאׇרגעשטעלט אַז איך וועל דערפֿאׇרן, אַזוי
איז שווער געווען. מיר האׇבן נישט געהאַט מיט וואׇס צו אׇטעמען. אַזוי שלעכט געווען
מיט מיר. אַרויפֿגענומען פֿון אונטן אויפֿן דעק זאַלבע צווייַט. אַליין האׇב איך
גאׇרנישט געקענט. איך פֿלעג אַרויפֿגיין 6 אַ זייגער אין דער פֿרי און אַראׇפּ
גיין 8 אין אׇוונט. נאׇר ניט אַלעמען פֿלעגט מען דערלויבן. איך האׇב געהאַט
בײַ די פֿירער פּריווילעגיע נאׇר מער ווייטיק אין האַרצן האׇב איך געשפּירט
אז איך אׇפּגעזען און מיט אונדז נישט דערלויבט צו אַראׇפּגיין מיט דער רעכטער
וועג. מיר האׇבן געטראַכט צו זײַן אויף פּסח צום סדר נאׇר וואׇס זאׇלן מיר
מאַכן. עס איז נישט באַשערט געווען. עס איז באַשערט אונדז נאׇך צו
מאַטערן זיך נאׇך. ווער ווייס ביז וואַנען. דאׇס איז נאׇך פֿאַרצויגען די קרענק
אויף יאׇרן. מײַן ליבע טײַערע ריוועלע איך קען דיר שרײַבן
אַז דערווײַל באַקומען מיר ניט קײן בולים אויף אַנדערע לענדער

II

וועל איך דיר בעטן אַז דו זאׇלסט שרײַבן פֿון מײַנטוועגן
צו חנלען און אין אַפֿריקע צו רייַזע זעלדן. איך גיב זיי איבער
אַז מיר זײַנען אַ דאַנק גאׇט געזונט און מיר וואַרעמען זיך אויף אין זון
כאׇטש אויכעט אויף פֿרישע לופֿט און טאׇן האׇט מען נישט. מען גייט פשוט
פֿון זינען אַראׇפּ. יעדער טאׇג איז בײַ מיר אַ יאׇר דערווײַל זײַנען מיר
נאׇך אויפֿן פּונקט. אין גיכן וועט מען אונדז אׇפּשיקן ווײַטער. איך קוש
ישראליקן טויזענטער מאׇל כאׇטש פֿון דער ווײַטן. דאׇס איז נישט באַשערט
געווען געבן מיר אים מײַנע הייסע קושן, מינדליך איבערגעבן, בעט איך דיר
ריוועלע אַז דו זאׇלסט אים איבערגעבן פֿון מײַנטוועגן. איך גריס וועלפֿציקן.
מער גאׇרנישט. לאׇמיר האׇפֿן אַז עס וועט נאׇך זײַן אַזאַ צײַט אַז מיר וועלן
נאׇך אַ מאׇל זען זיך. מיר וועלן נאׇך אַ ביסל און מאַטערן און דאַן
וועט זײַן גוט. פֿון מיר אייַער גוטער פֿרײַנד שרה אײַזנפֿעלד

שלום ליבע און טײַערע וועלוול ריוועלע און ישראליקל.
איך קען אײַך שרײַבן אַז מיר געפֿינען זיך אויף ציפֿערן
נאׇך אַ שווערן און לאַנגן וועג מיר האׇבן געהאׇפט שוין צו יום-טוב
דעם פּסח מיט אײַך נאׇר דער מענטש טראַכט און גאׇט לאַכט.
איך דאַרף זיך צוגעוווינען צום געדאַנק צו זיצן אויף דעם
אינדזל 1.5 יאׇר. נאׇר גאׇרניט, מען דאַרף האׇפן ווײַל דער ייִד האׇט
קיין אַנדער ברירה. וואׇס עס געהערט צו אונדז זײַנען מיר געזונט,

III

SONIA AJZENFELD
C/O ARON FREIBERG
FAMAGUSTA
HOTEL SAWORY
CYPRUS

IV

TEL AVIV
SAADIA HAGAON ST
PARDES GÜNTNER
PALESTINE

NICOSIA 19-APR-47
FAMAGUSTA 21-APR-47