שיינה מתגעגעת לרבקה

למי שיינה נתנה כסף? למה רבקה כעסה על כך כל-כך?

וולוול, הלוא הוא סבא זאב, שעזב את פולין 3 שבועות קודם, נפגש סוף-סוף עם סבתא רבקה. שיינה פופקו (1918-1944) כותבת כותבת כאן שחלפו כמעט 3 שנים מאז הן נפרדו. הן לא זכו להיפגש שוב.

תרגמה נאוה ליטבק, בעריכתי

ריבה’לה יקרה!

את ודאי תתפלאי שאחרי ששתקתי זמן רב כל כך הגבתי. זה אכן מפליא. האמת היא שהתכוונתי זמן רב למדי לכתוב. זאת אומרת, מיד עם קבלת מכתבך (את בטח כבר לא זוכרת מתי זה היה) אבל כמו תמיד קרה ההיפך. ככל שאני מתכוונת יותר כך קשה יותר להוציא זאת לפועל. נדמה לי שקצת כעסת עלי. נדמה לי שאינני צריכה להגן על עצמי כיוון שאינני מרגישה אשמה, אלא שאני רק רוצה להעיר שאת חשבת על מה שעשיתי לגמרי אחרת. אפשר לחשוב על כל דבר בשני אופנים וגם על זה היית צריכה לחשוב בכיוון אחר. אני בעצמי לא רציתי לקחת זאת על עצמי כיוון שתארתי לעצמי איך את תקבלי את זה. לאחר זמן קצר של מחשבה מטרידה על כך החלטתי לעשות זאת. כיוון שלא היה לו עודף כסף. והמקום שאליו נסע הרי אינו קרוב כל כך. ונתתי לו כדי שיעביר למישהו אחר בתנאי שזה נחוץ לו. הוא נתן לי את הבטחתו. מן הסתם הוא לא היה צריך, אם הוא החזיר את זה מייד, כך שאני מרגישה שאני בסדר. דומני שאינני אשמה בזה. אולי מגיע לי “לקבל מנה”, אבל פיסת הנייר “קיבלה מנה” לגמרי שלא באשמתה. היא מונחת עכשיו מולי על השולחן ואיני יכולה לראות בצערה. “מנה” בלתי מוצדקת. אם תכעסי עלי תתני לי מנה, אני חושבת שהטוב ביותר היה לו היית שופכת אותה בעל פה, וכך בטוח שהיתה לה השפעה. אם כן אני ממתינה לכך. אמא אומרת שעכשיו אולי יש עוד זמן ללמד אותי כי תיכף יהיה מאוחר מדי. אנחנו הרי מזדקנים ולא נהיים צעירים יותר.

ועכשיו, יקרה שלי, מה נשמע אצלך? איך השפיע עליך בואו של וולווקה. האם, לכל הפחות, שוחחת עמו מעט? באמת שאני מקנאה בו עכשיו. את רוצה לראות אותנו ואנחנו רוצים לראות אותך, אך מתי זה יקרה? אני חושבת שכבר לא הייתי מכירה אותך. תארי לעצמך, עוד מעט זה כבר שלוש שנים. אוי, זה כבר זמן ארוך כל כך. מה נשמע אצלך, יקירה? כל כך הייתי רוצה שתכתבי לי בפירוט על הכל. אינני יודעת אם את יכולה לתאר לעצמך עד כמה כל זה מעניין אותי.

קיבלתי מכתב מוולוול. אנחנו מתכוונים לענות לו בקרוב. בבית אין כל חדש. הכל כפי שהיה. הילדים ממשיכים ללמוד בבית הספר וההורים עובדים. אני מסיימת לפי שעה. בפעם הבאה אולי יהיו יותר חדשות. אכתוב לך יותר. קודם תתני לי את דוגמה. אני אלמד ממבוגרים ממני. בינתיים כל טוב לך. אני מנשקת אותך חזק. שלך שיינקה.

אם זה לא קשה לך כתבי לי. אני מחכה בקוצר רוח. כשתכתבי לוולווקה מכתב ??? ???

(כתוב הפוך למעלה): בכל אופן, אל תכעסי עלי.

(כתוב בעמוד הראשון הפוך למטה) ריבה’לה קיבלנו את המכתב שלך אתמול. אנחנו מודים לך מאד עליו כיוון שאנחנו ציפינו לו מאד.

מקור

ווילנע 9 מאי 1939
טייערינקע ריוועלע!
דו וועסט זיך אַוודאי וווּנדערן וואׇס נאׇך אַזאַ לאַנגער צײַט
שווײַגן זיך ענדלעך אׇפּגערופֿן. דאׇס איז טאַקע וווּנדערלעך. אמת
געזאׇגט האׇב איך זיך גאׇר לאַנג געקליבן אׇנשרײַבן. דאׇס הייסט
גלײַך ווי כ’האׇב דײַן בריוו דערהאַלטן? (דו געדענקסט שוין באַשטימט ניט
ווען דאׇס איז געווען) נאׇר ס’איז אַרויס פּונקט ווי שטענדיק דער
היפּוך. וואׇס לאַנגער כ’קלייב זיך אַלץ שווערער גייט דאׇס אַרויס.
אויב ס’דאַכט זיך מיר ניט ביסטו אויף מיר געווען אַ ביסל אין כּעס.
פֿאַרטיידיקן דאַרף איך זיך דאַכט מיר ניט. ווײַל כ’שפּיר זיך ניט
שולדיק נאׇר כ’וויל מערניט אׇנמערקן אַז דו האׇסט אויף דעם גאׇר אַנדערש
פֿאַרטראַכט (מחוק: אויפֿגעפּאַסט) וואׇס איך האׇב דאׇ אׇפּגעטאׇן. יעדע זאַך קען מען צווייזײַטיק
באַטראַכטן און אויך דאׇס האׇסטו געדאַרפֿט אַ טראַכט טאׇן פֿון אַ צווייטן
זײַט. כ’האׇב דאׇס אויף זיך אַליין אויך ניט געוואׇלט שטעלן. ווײַל כ’האׇב זיך
פֿאׇרגעשטעלט ווי דו וועסט דאׇס אויפֿנעמען. נאׇך אַ קורצער
באַראַטונג דערמיט דולן האׇב איך באַשלאׇסן דאׇס צו טאׇן ווײַל ער
האׇט מיט זיך באַשטימט ניט געהאַט קיין איבעריקע. און דאׇ וווּ
ער איז געפֿאׇרן איז דאׇך ניט אַזוי נאׇענט.
און אים געגעבן איבערגעבן יענע מיט דעם באַדינג, אַז ער זאׇל
זיך מיט דעם באַנוצן. ער האׇט דאׇס מיר צוגעזאׇגט מסתּמא
(כתוב הפוך למטה בסוף העמוד) [ריוועלע דײַן בריוו האׇבן מיר נעכטן באַקומען. מיר דאַנקען
דיר זייער שטאַרק פֿאַר אים. ווײַל מיר האׇבן שוין גאׇר שטאַרק געוואַרט.]
האׇט ער ניט געדאַרפֿט, אז ער האׇט עס גלײַך אׇפּגעגעבן אַזוי
אַרום אַז איך שפּיר זיך אין אׇרדענונג. איך בין דאׇ דאַכט
זיך ניט שולדיק. ווערט בין איך אפֿשר אַ פּאׇרציע. אׇבער די
שטיקל פּאַפּיר האׇט גאׇר אומשולדיק געקראׇגן די פּאׇרציע. זי ליגט
איצט נעבעך פֿאַר מיר אויפֿן טיש און כ’קען ניט זען דעם צער
פֿון איר. אַ גאׇר אומזיסטע פּאׇרציע. אויב דו וועסט מיר (מחוק)
(מחוק: אויף מיר האׇבן כּעס) האׇבן פֿאַר מיר אַ פּאׇרציע מײַן איך אַז אַמבעסטן
וואׇלט געווען ווען דו גיסט מיר איר אׇפּ דאַן וואׇלט
זי באַשטימט געווירקט. אַזוי אַרום וואַרט איך אויף דעם.
איצט איז נאׇך אפֿשר דאׇ צײַט מיר צו לערנען ווײַל באַלד
וועט שוין ווערן שפּעט. מיר ווערן דאׇך פֿאׇרט עלטער ניט ייִנגער.
איצט מײַן טײַערינקע וואׇס הערט זיך בײַ דיר. ווי האׇט אויף דיר געווירקט
וועלווקעס קומען. האׇסטו זיך מיט אים כאׇטש אַ ביסל דורכגעשמועסט.
כבין אים אמת מקנא איצט. דו ווילסט אונדז זען, מיר ווילן
דיך זען. ס’וועט דאַכט מיר גאׇר געווען אַ גלײַכע זאַך צו זען זיך.
אׇבער ווען וועט דאׇס שוין זײַן. כ’מיין, אַז כ’וואׇלט דיר שוין ניט דערקענט. שטעל
זיך פֿאׇר שוין באַלד גאַנצע דרײַ יאׇר. אוי ווי לאַנג דאׇס איז שוין.
וואׇס הערט זיך בײַ דיר, טײַערינקע כ’וואׇלט אַזוי וועלן דו זאׇלסט
מיר וועגן אַלץ אויסשרײַבן. כ’ווייס ניט אויב דו קענסט זיך
אויף אַזוי פֿיל פֿאׇרשטעלן ווי דאׇס אינטערעסירט מיר אַלץ.
פֿון וועלווקען האׇבן מיר געהאַט אַ בריוו. מיר טראַכטן אים טאַקע
אין גיכן אויך אׇנשרײַבן. אין שטוב איז קיינע נײַס ניטו.
אַלץ ווי געווען. די קינדער לערנען נאׇך אין שול און
די עלטערן אַרבעטן. איך ענדיק דערווײַל. אַ צווייטן
וועט אפֿשר מער זײַן נײַס. וועל איך דיר מער שרײַבן.
באַווײַז דו מיר אׇבער פֿריער דעם בײַשפּיל. איך וויל זיך לערנען
פֿון עלטערע. דערווײַל דיר אַ גוטן – איך קוש דיר שטאַרק
דײַן שיינקע. אויב ס’איז דיר ניט שווער
שרײַב מיר אׇן. כ’וואַרט מיט אומגעדולד.
וועסט שרײַבן וועלווקען אַ בריוו ???געכוס איף???
(כתוב הפוך למעלה) זײַ פֿונדעסטוועגן אויף מיר ניט אין כעס.